Rasa psów, pochodząca z Nowej Fundlandii w Kanadzie – stąd jej nazwa. Według klasyfikacji FCI należy do grupy II (Pinczery i sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła), do sekcji 2 – molosowate w typie górskim.

Według aktualnego stanu wiedzy rasa pochodzi z Nowej Fundlandii i powstała w wyniku krzyżówek psów zamieszkujących wyspę Indian Beotuk z dużymi psami do polowań na niedźwiedzie, które na wyspę przywieźli około 1100 roku Wikingowie; rasę ukształtowała zapewne także domieszka krwi ras psów przywiezionych z Europy przez rybaków - jednakże podstawowe cechy rasy pozostały niezmienione i już około roku 1600 można mówić o dużej stałości rasy - zarówno z punktu widzenia morfologii, jak i użytkowości (cechy charakteru). Dzięki temu nowofundland jest odporny na wpływ nawet bardzo surowych warunków klimatycznych - w tym zwłaszcza przy pracy w wodzie.

Jest to pies ratowniczy pracujący w wodzie, jak również pies zaprzęgowy używany do transportu ciężkich ładunków (obecnie wyłącznie sportowo).

Nowofundland to pies masywny i muskularny, cechujący się dobrą kondycją ruchową.

Sylwetka w obrysie prostokąta (wysokość psa jest niższa niż jego długość)- nieco dłuższego u suk, aniżeli u samców; tułów zwarty; głębokość klatki piersiowej jest nieco większa niż odległość od klatki piersiowej do podłoża.

Nowofundland znany jest ze swojej życzliwości, delikatności i łagodności - zwłaszcza w stosunku do ludzi; opiekuńczość ich została spopularyzowana m.in. w postaci suki- nowofundlandki o imieniu Nana w powieści Jamesa M. Barrie Piotruś Pan.

Głowa: Masywna, przy czym u suk nieco lżejsza, niż u samców;

Mózgoczaszka:

Czaszka: Kość ciemieniowa szeroka i lekko wysklepiona; kość potyliczna mocno rozwinięta.

Stop: Wyraźnie zaznaczony, ale nigdy ostro.

Trzewioczaszka:

Nos: Duży, dobrze pigmentowany, nozdrza dobrze rozwinięte; czarny u psów czarnych i biało czarnych, brązowy u psów brązowych.

Kufa: o graniastym kształcie, głęboka i umiarkowanie krótka, pokryta krótkim, delikatnym włosem, pozbawiona fałd; kąciki wargowe widoczne, lecz nie przesadnie zaznaczone.

Fafle: Miękkie.

Zgryz: Zgryz nożycowy lub cęgowy.

Oczy: niewielkie, osadzone umiarkowanie głęboko lecz szeroko; trzecia powieka nie powinna być widoczna; ciemnobrązowe u psów czarnych i biało-czarnych, u brązowych dopuszczalne nieco jaśniejsze.

Uszy: nieduże, w kształcie trójkąta o zaokrąglonych końcach, osadzone daleko w tyle głowy i do niej przylegające; przy mierzeniu koniec ucha winien u dorosłego psa sięgać do wewnętrznego kącika oka.

Szyja: Mocna i muskularna; znaczne podgardle niewskazane.

Tułów: O masywnym kośćcu. Oglądany z boku głęboki i mocny.

Górna linia: Pozioma, prosta i stabilna.

Grzbiet: szeroki.

Lędźwie: Mocne i dobrze umięśnione.

Zad: Szeroki, kąt spadku około 30 stopni.

Klatka piersiowa: szeroka, pojemna i głęboka, żebra dobrze wysklepione.

Linia dolna i brzuch: Prawie horyzontalna, podkasanie niewskazane.

Kończyny:

Przednie: Proste i równoległe, zarówno w pozycji stojącej, jak i w stępie i w wolnym kłusie.

Łopatki: Bardzo dobrze umięśnione, ustawione wyraźnie ukośnie.

Łokcie: Przylegające.

Śródręcze: Nieznacznie nachylone.

Łapy: Duże lecz proporcjonalne do tułowia, dobrze zaokrąglone i zwarte, palce mocne i ściśle do siebie przylegające, połączone błoną.

Tylne:

Miednica: mocna, szeroka i długa.

Uda: Szerokie i muskularne.

Kolana: Dobrze kontowane.

Podudzie: Mocne i dość długie.

Stawy skokowe: Stosunkowo krótkie, ustawione bardzo nisko, rozstawione szeroko i równolegle do siebie.

Łapy: Mocne i zwarte.

Ogon: O szerokiej i mocnej nasadzie, sięgający do pięty lub nieco poniżej; noszony w linii poziomej, w spoczynku zwisający, pokryty gęstym włosem.

Chody: Długi wykrok przednich kończyn i mocny napęd kończyn tylnych; nieznaczne kołysanie grzbietem jest naturalne; przy przyspieszaniu kończyny wykazują tendencję do zbieżnego stawiania, linia grzbietu pozostaje pozioma.

Szata:

Włos: Odporny na przemoczenie i wilgoć. Włos okrywy umiarkowanej długości i prosty bez loków (bywa lekko falisty). Podszerstek miękki i gęsty, gęstszy zimą niż latem; włos na czaszce, kufie i uszach krótki i delikatny; pióra na przednich i portki na tylnych kończynach.

Umaszczenie: Czarne, biało-czarne i brązowe

Czarne; czasami występują białe znaczenia na piersi, palcach lub na końcu ogona;

Biało-czarne, tzw. landseerowskie; preferowane przez hodowców rozmieszczenie znaczeń: czarna głowa z białą strzałką schodzącą na kufę, czarne symetrycznie zachodzące na boki siodło, czarny zad i czarna wierzchnia część ogona - pozostała część ciała biała, może mieć jednak minimalne czarne nakrapianie (uwaga: klasyfikacja FCI odróżnia biało-czarnego nowofundlanda od przypominającego go biało-czarnego landseera ect, stanowiącego odrębną rasę, nie uznawaną przez wiele organizacji kynologicznych).

Brązowe: odcienie od czekoladowego do koloru brązu; białe znaczenia jak u czarnego;

Stalowe (niebieskie), biało-brązowe, dropiate - występują, lecz nie są uznawane przez wzorzec FCI (psy o takim umaszczeniu w FCI nie uzyskują praw hodowlanych).

Wielkość:

Wysokość w kłębie: Psy 71 cm (28 inches), Suki 66 cm (26 inches). Przeciętna waga: Psy około 68 kg, Suki około 54 kg.

POCHODZENIE: Zachodnia część basenu Morza Śródziemnego. Kraj rozwoju rasy: Kuba.

PATRONT: FCI.

DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 21.02.2006.

KLASYFIKACJA: Psy ozdobne i do towarzystwa.

KLASYFIKACJA F.C.I. : Grupa 9 Psy ozdobne i do towarzystwa. Sekcja 1 Bichony i rasy pokrewne. Nie podlegają próbom pracy.

Rasa pochodzi z zachodniego rejonu śródziemnomorskiego i rozwinęła się wzdłuż wybrzeży Hiszpanii i Włoch. Wydaje się, że psy te zostały dość wcześnie sprowadzone na Kubę przez włoskich marynarzy. Przez pomyłkę, ze względu na najczęstszy kolor tych psów, jakim jest brązowy (kolor tytoniu), zrodziła się legenda o rodzimym pochodzeniu rasy z Hawany, stolicy Kuby. Zawirowania polityczne doprowadziły jednak do całkowitego wygaśnięcia dawnych linii hawańczyków na Kubie. Po nielegalnym wywiezieniu kilku psów z Kuby, ich nieliczne potomstwo przetrwało w USA.

Hawańczyk jest małym, żywym psem, niskim na kończynach, z długą, obfitą i – milej widzianą – falującą
szatą. Jego ruch jest żywy i sprężysty.

Długość kufy (od wierzchołka nosa do stopu) jest równa odległości pomiędzy stopem a guzem potylicznym.
Stosunek długości tułowia (mierzonego od szczytu łopatki do końca pośladków) i wysokości w kłębie wynosi 4:3.

Nadzwyczaj żywy pies; łatwo ułożyć go na psa stróżującego. Czuły, o wesołym usposobieniu, przyjacielski, czarujący, swawolny i nieco skory do błazeństw. Uwielbia dzieci i może bawić się z nimi bez końca.

GŁOWA: Średniej długości; stosunek pomiędzy długością czaszki a
długością tułowia (mierzoną od kłębu do nasady ogona) wynosi 3:7.

Czaszka: Płaska lub bardzo nieznacznie wysklepiona; szeroka; okolica czołowa słabo rozbudowana. Czaszka widziana od góry jest zaokrąglona z tyłu, a niemal prostopadła i kwadratowa z pozostałych trzech boków.
Stop: Umiarkowanie zaznaczony.

Nos: Czarny lub brązowy.

Kufa: Zwężająca się lekko w kierunku nosa, ale nie gwizdkowata, ani graniasta.

Wargi: Delikatne, suche, nie obwisłe.

Zgryz: Nożycowy. Cenione uzębienie kompletne. Brak P1 i M3 tolerowany.

Policzki: Bardzo płaskie, nie wystające.

Oczy: Dość duże, w kształcie migdała, brązowe, w jak najciemniejszym odcieniu. Łagodne w wyrazie. Obwódki oczu ciemnobrązowe lub czarne.

Uszy: Osadzone dość wysoko; opadają wzdłuż policzków, tworząc niewielki fałd, który je lekko unosi. Końce uszu są lekko spiczaste. Uszy pokryte włosem, tworzącym długie frędzle. Nie odchylone jak ramiona wiatraka, ani nie przylegające ściśle do policzków.

SZYJA: Średniej długości.

TUŁÓW: Długość tułowia przekracza nieznacznie wysokość w kłębie.

Grzbiet: Górna linia prosta, nieznacznie wysklepiona w okolicy lędźwiowej.

Zad: wyraźnie opadający.

Żebra: Dobrze wysklepione.

Brzuch (słabizna): Dobrze podkasany.

OGON: Noszony wysoko, bądź w formie łukowatej, bądź – lepiej – zawinięty na grzbiecie. Okryty jedwabistą szatą, tworzącą długie, jedwabiste frędzle.

KOŃCZYNY

KOŃCZYNY PRZEDNIE: Proste i równoległe, suche; dobry kościec. Odległość między podłożem a łokciem nie powinna być większa, niż między łokciem a kłębem.

KOŃCZYNY TYLNE: Dobry kościec; umiarkowane kontowanie.

ŁAPY: Nieco wydłużone; małe; zwarte.

CHÓD/RUCH: Zgodnie ze swym wesołym usposobieniem, hawańczyk porusza się uderzająco lekko i elastycznie. Swobodny ruch kończyn przednich w linii prostej pociąga za sobą ruch kończyn tylnych.

WŁOS: Podszycie wełniste, słabo rozwinięte; często zupełnie nieobecne. Włos okrywowy bardzo długi (12-18 cm u dorosłego psa), miękki, prosty lub falisty, może tworzyć loki. Jakiekolwiek zabiegi fryzjerskie, wyrównywanie długości włosa przy użyciu nożyczek lub trymowanie, są zabronione. Wyjątek stanowi porządkowanie włosa na łapach, nieznaczne skracanie włosów na czole, by nie zakrywały oczu oraz włosów na pysku, lecz lepiej pozostawić je w ich naturalnej długości.

MAŚĆ: Rzadko jest ona zupełnie czysto biała. Płowa w różnych odcieniach (lekkie przyciemnienia są dopuszczalne), czarna, koloru hawana
(brązowo-rudy kolor cygar), koloru tytoniu, rudawo-brązowa. Łaty we wspomnianych kolorach są dopuszczalne.

Wysokość w kłębie: Od 23 do 27 cm.

Tolerowana: od 21do 29 cm.

Wszelkie odstępstwa od wyżej wymienionych cech należy uznać za wady, których ocena powinna być proporcjonalna względem ich stopnia i zasięgu.

ISTOTNE WADY :
• Brak typu w wyrazie ogólnym.
• Graniasta lub gwiazdkowata kufa, której długość nie jest identyczna
z długością czaszki.
• Oczy drapieżnego ptaka; zbyt głęboko osadzone lub wyłupiaste;
częściowa depigmentacja obwódek powiek.
• Zbyt długi lub krótki tułów.
• Prosty, nie noszony nad grzbietem ogon.
• „Francuski” front (nadgarstki ustawione zbieżnie, łapy odstawione
na zewnątrz).
• Zniekształcone tylne łapy.
• Twardy, rzadki włos; krótka szata (z wyjątkiem szczenięcej); szata
po zabiegach fryzjerskich.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
• Agresja lub nadmierna nieśmiałość.
• Depigmentacja nosa.
• Dolny lub górny prognatyzm.
• Ektropium, entropium; depigmentacja jednej lub obydwu obwódek
powiek.
• Wysokość powyżej lub poniżej norm, zawartych we wzorcu.
Każdy pies, przejawiający fizyczne lub psychiczne nieprawidłowości,
powinien zostać zdyskwalifikowany.
Uwaga: Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra,
całkowicie opuszczone do moszny.